Tentoonstelling
Volgens het statuut van de Sacharovprijs dat in juli 1988 werd vastgelegd, zou een winnaar 5 000 ecu krijgen en iedereen kandidaat kunnen zijn, ongeacht zijn nationaliteit en verblijfplaats. Het Europees Parlement zou ook de publicatie bevorderen van de geschreven werken van de prijswinnaar. Kandidaten voor de Sacharovprijs moesten de steun van ten minste 25 leden van het Europees Parlement krijgen. Vervolgens droeg de Politieke Commissie van het Parlement drie kandidaten voor aan het Bureau in uitgebreide samenstelling, zo nodig na overleg met Sacharov zelf. Dan was het aan het Bureau om de uiteindelijke winnaar te selecteren. Daarna zou de voorzitter van het Parlement de Sacharovprijs uitreiken tijdens een plenaire vergadering. In de loop der jaren is het bedrag van de prijs geleidelijk verhoogd tot 50 000 euro om het belang te erkennen van mensen die strijden voor de mensenrechten in de wereld.
Maar er zijn meer dingen veranderd. In 2003 werd het statuut van de Sacharovprijs aanzienlijk gewijzigd naar aanleiding van een aantal voorstellen van Duits Parlementslid Elmar Brok. Brok was toen voorzitter van de Commissie buitenlandse zaken, mensenrechten, gemeenschappelijke veiligheid en defensiebeleid. Om de prijs breder open te stellen, werd besloten dat de prijs een specifieke verwezenlijking (een intellectueel of artistiek werk of een actieve bijdrage) moest belonen op het vlak van de verdediging van de mensenrechten en de fundamentele vrijheden, met name de vrijheid van meningsuiting.
De prijs zou voortaan ook een beloning zijn voor de bescherming van de rechten van minderheden, de eerbiediging van het internationaal recht, de ontwikkeling van de democratie en de handhaving van de rechtsstaat. Een kandidaat zou in het vervolg de steun van een fractie kunnen krijgen. Individuele Parlementsleden zouden hun steun wel maar voor één kandidaat kunnen uitspreken. De Commissie buitenlandse zaken van het Parlement moest vervolgens drie kandidaturen voordragen aan de Conferentie van voorzitters. Die bestaat uit de voorzitter van het Parlement en de fractievoorzitters en kiest de uiteindelijke winnaar. Door de uitbreiding van de Europese Unie en het grotere aantal Parlementsleden moet elke kandidatuur nu steun krijgen van veertig leden.
