Historia

Laura Bassi, jedna z pierwszych kobiet w nauce

czarno-biały portret Laury Bassi

Kobieta – pionierka w świecie nauki w XVIII-wiecznej Bolonii

przez
Adrian Murphy (otwiera się w nowym oknie) (Europeana Foundation)

Włoska uczona Laura Bassi była pionierką w dziedzinie fizyki w XVIII wieku. Jako jedna z pierwszych kobiet na świecie dokonała niezwykłych osiągnięć na polu nauki i edukacji.

czarno-biała ilustracja, portret Laury Bassi z profilu

Urodzona w Bolonii w 1711 roku Bassi w dzieciństwie pobierała prywatne lekcje, dzięki którym zdobyła wykształcenie w dziedzinie nauk ścisłych i matematyki.

Uczęszczała na Uniwersytet Boloński, gdzie w 1732 roku uzyskała stopień doktora. Była pierwszą kobietą na świecie, która otrzymała doktorat z nauk ścisłych i drugą, która otrzymała doktorat z filozofii (pierwszą była Elena Cornaro Piscopia).

czarno-biały portret Laury Bassi

Następnie rozpoczęła pracę na Uniwersytecie Bolońskim, stając się pierwszą etatową wykładowczynią na uniwersytecie – i na całym świecie.

Jako kobieta napotykała więcej przeszkód w zakresie wygłaszania publicznych wykładów niż jej koledzy – na uniwersytecie uważano bowiem, iż kobiety powinny prowadzić skryte życie. Przez cały czas pracy na Uniwersytecie Bolońskim Bassi prowadziła kampanię na rzecz traktowania jej na równi z męskimi wykładowcami, jednak bezskutecznie.

czarno-biała ilustracja wykładu akademickiego na pocztówce

Praca Bassi wywarła głęboki wpływ na fizykę, stając się źródłem inspiracji dla wielu jej współczesnych i przyszłych naukowców. Jej badania utorowały drogę do dalszych odkryć w tej dziedzinie i pomogły ugruntować ją jako odrębną dyscyplinę. Jest autorką około 28 różnych dzieł, z których większość dotyczyła fizyki i hydrauliki.

Bassi była zdecydowaną orędowniczką edukacji dla kobiet i pracowała nad zwiększeniem ich dostępu do szkolnictwa wyższego w zakresie nauk ścisłych. Jako pierwsza kobieta w swojej dziedzinie stała się znana i była powszechnie przedstawiana jako „Minerwa Bolońska” – rzymska bogini mądrości i sztuki.

kolorowa fotografia brązowego medalu z wizerunkiem Laury Bassi

Później w swojej karierze, w latach pięćdziesiątych XVIII wieku, otrzymała pozwolenie na udzielanie prywatnych lekcji i uzyskała fundusze na przeprowadzanie eksperymentów w swoim domu. Pozwoliło jej to uniknąć ograniczeń, jakie nakładał na nią regulamin uczelni. Jednocześnie należała do grona jej najlepiej opłacanych pracowników.

Pod koniec życia była również profesorem w dwóch innych instytucjach – Collegio Montalto i Akademii Instytutu Nauk w Bolonii.

fotografia obu stron srebrnego medalu dedykowanego Laurze Bassi
kolorowa fotografia pomnika z białego marmuru z małym profilem Laury Bassi oraz wyrytym tekstem i elementami dekoracyjnymi

Bassi zmarła w wieku 66 lat w 1778 roku. Dziś wspominamy ją jako pionierkę w dziedzinie fizyce i orędowniczkę na rzecz obecności kobiet w naukach ścisłych.