Wystawa
Rozwój artystyczny holenderskiego malarza Pieta Mondriana (1872-1944) prawdopodobnie najlepiej w historii sztuki oddaje odejście od naturalizmu w kierunku abstrakcjonizmu. Obraz Czerwone drzewo artysta namalował w nadmorskim kurorcie Domburg w prowincji Zeeland, w którym, podobnie jak wielu innych twórców, spędzał lato.
Potężne gałęzie jabłoni eksplodują ognistą czerwienią i kobaltowym błękitem, zaznaczając moment zerwania z tradycyjnym naturalistycznym stylem poprzednich obrazów, takich jak Row of Trees along the Gein i sygnalizując zrobienie pierwszego kroku w stronę abstrakcji. Droga ta została uwieńczona kilka lat później takimi sławnymi geometrycznymi kompozycjami jak Composition no.IV/Composition 6 z 1914 r. i Victory Boogie Woogie namalowaną w Nowym Jorku w latach 1942-1944, które można obejrzeć w Gemeentemuseum w Hadze.
W okresie międzywojennym wielu europejskich artystów w dalszym ciągu czerpało inspiracje z kultur swoich krajów. Miłość do wiejskich tradycji swojego kraju cypryjski artysta Adamantios Diamantis (1900-1994) wyraził w obrazie The Planters powstałym w latach 1932-1933.
Obraz oddaje ponadczasowy i bliski związek pomiędzy pracującymi kobietami i ziemią, którą uprawiają. Zarysowane ogólnikowo sylwetki kobiet stają się jednością z otaczającą je przyrodą, stanowiąc element pradawnego cyklu wyznaczanego przez pory roku. Artysta oddaje tradycyjny temat w sposób nowoczesny, podobne zabiegi obserwowaliśmy już w poprzednim rozdziale.
Podobne podejście prezentuje łotewski artysta Jānis Tīdemanis (1897-1964) w obrazie Dziewczyna w stroju ludowym z 1930 r., w którym konwencjonalny motyw ludowy przedstawia w surowym stylu ekspresjonistów. Na zasadzie kontrastu warto porównać go z Litwinką z palmami Kanutasa Ruseckasa.
W latach 1922-1927 Tīdemanis szkolił się na Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych w Antwerpii, a następnie studiował w Narodowym Instytucie Sztuk Pięknych w tym samym mieście. Podczas pobytu w Belgii Tīdemanis stał się najważniejszą osobowością łączącą belgijskie i łotewskie środowiska artystyczne, do których należał również jego rodak Kārlis Padegs przedstawiony w rozdziale trzecim.
Po drugiej wojnie światowej światło dzienne ujrzało całe mnóstwo nowych ruchów artystycznych, w tym, chociażby, op-art, pop-art, sztuka konceptualna, antysztuka czy performance. Pop-art był jednym z najradośniejszych z tych ruchów. Estońska artystka Malle Leis (ur. 1940) znana jest z efektownych, kolorowych obrazów, stanowiących, między innymi, wyrazistą interpretację pop-artu, pełną jaskrawych barw i kwiatów.
Malle Leis tworzy obrazy olejne i grafiki, które wyróżniają się uderzającą intensywnością barw. W latach 1958-1961 artystka uczyła się w Wyższej Szkole Sztuki w Tartu i należała do tallińskiej grupy artystycznej ANK 64. W jej dorobku dominują obrazy olejne i akwarele, które charakteryzują się fragmentarycznie ujętymi kompozycjami i jaskrawymi barwami, jak w przypadku Young Gardeners. W 2015 r. we wprowadzeniu do wystawy artystki w Muzeum Sztuki w Tartu jej sztukę określono jako „tak wielobarwną i pełną życia jak ciepły letni dzień. Jej świat obrazowania wypełniony jest rozmaitymi roślinami, warzywami, tęczami, końmi oraz najbliższymi jej i najważniejszymi dla niej pejzażami... a także oczywiście kwiatami. Całym mnóstwem kwiatów.”