- Wystawa: Pigułka
- Sprzeciw!
Od momentu jej wynalezienia pigułka antykoncepcyjna, z różnych powodów, napotykała na opór wielu grup. W tym rozdziale przyjrzymy się religijnym i świeckim kontrowersjom dotyczącym pigułki.
Opozycja religijna
Ponieważ kościół rzymskokatolicki od wieków otwarcie krytykował czynności seksualne w małżeństwie poza kontekstem rozmnażania się, nie dziwi fakt, że sztuczna antykoncepcja również spotkała się z ostrym sprzeciwem.
W 1963 r. papież Jan XXIII powołał Papieską Komisję ds. Regulacji Poczęć, która kontynuowała swoją pracę pod egidą papieża Pawła VI, choć w znacznie poszerzonym składzie. W 1964 r. Paweł VI zwołał na Malcie pierwszy Europejski Kongres Lekarzy Katolickich, który prawie w całości był poświęcony regulacji poczęć. Jednym z prelegentów był Ferdinand Peeters. Podczas gdy Gaudium et Spes (Nadzieja i radość), Konstytucja duszpasterska papieża Pawła VI z 1966 r., otworzyła drzwi do zmiany w debacie, potwierdzając, że miłość między małżonkami ma „nie tylko na celu prokreację”, temat ten zaczął się podgrzewać zaledwie kilka lat później. W 1968 r. Paweł VI opublikował Humanae Vitae, w którym potępił wszelkie formy regulacji poczęć – abstynencja miała być jedynym sposobem zapobiegania ciąży.
Encyklika dot. regulacji poczęć była wiążąca dla wszystkich katolików, co oznaczało, że stosowanie pigułki i wszelkich innych sztucznych środków zapobiegania ciąży było uznawane za grzech śmiertelny. Co więcej, regulacja poczęć nie mogła już być uważana za przedmiot debaty wśród teologów. Teoria doktryny różni się jednak od praktyki - wielu praktykujących katolików stosuje sztuczne metody regulacji poczęć zamiast naturalnego planowania rodziny. Pomimo tej rzeczywistości, punkt widzenia wyrażony w Humanae vitae pozostał w poparciu wszystkich czterech papieży, następców Pawła VI.
W wywiadzie dla BBC kobieta mająca wielodzietną rodzinę dzieli się swoimi doświadczeniami na temat stosowania pigułki. Nie poinformowała swojego księdza o decyzji stosowania pigułek; wciąż chodzi na msze, ale już nie do spowiedzi, 1968, British Broadcasting Corporation. In copyright
Niekatolicy i praktykujący katolicy wypowiadają się na temat zaleceń papieża Jana Pawła II dotyczących seksualności, 7 listopada 1983, National Audiovisual Institute France - Antenne 2. In copyright
Inne znane instytucje religijne również wyraziły krytyczne opinie na temat pigułki antykoncepcyjnej, a także ogólnie na temat antykoncepcji.
W przeciwieństwie do tradycyjnych poglądów żydowskich na temat regulacji poczęć, współczesne idee żydowskie wydają się być bardziej przychylne wobec antykoncepcji, jako że stosowanie metod takich jak pigułka może korzystnie wpływać na zdrowie i stabilność rodziny. Jonathan Eig, autor książki Narodziny pigułki: O tym, jak czterech bojowników na nowo odkryło seks i rozpoczęło rewolucję, wspomina: „10 czy 12 lat temu słuchałem w synagodze kazania, w którym rabin opowiadał o pigułce antykoncepcyjnej i powiedział, że to chyba najważniejszy wynalazek XX wieku”.
Koran nie zawiera wyraźnego oświadczenia w kwestii etyki regulacji poczęć. Współcześni muzułmanie nie są całkowicie przeciwni środkom antykoncepcyjnym o ile: obie strony zgadzają się na ich stosowanie, nie stosuje się sterylizacji i ciało nie jest w żaden sposób uszkadzane.
Konflikty świeckie
Chociaż od 2007 roku corocznie 26 września obchodzony jest Światowy Dzień Antykoncepcji, powszechne stosowanie pigułki nie przyszło kobietom łatwo. Od samego początku jej powstania, a jeszcze bardziej od lat 60. ub.w., pigułka była przez wielu uważana za rodzaj awansu społecznego i narzędzie wolności. Mimo że nastąpił proces akceptacji i liberalizacji antykoncepcji, to jednak europejskie rządy pozostały podzielone.
Niemcy były pierwszym krajem na świecie, który zalegalizował pigułkę (1961); kolejnym była Francja, gdzie w 1967 r. ustawa Neuwirth zniosła zakaz stosowania metod regulacji urodzeń, w tym antykoncepcji doustnej. W Wielkiej Brytanii pigułka została dopuszczona do użytku już w 1961 roku, ale tylko dla zamężnych kobiet. W Irlandii import i sprzedaż środków antykoncepcyjnych były prawnie zabronione do 1979 roku.
Sprzedaż pigułki nie jest już we Włoszech przestępstwem, 1971, Sette G, Istituto Luce - Cinecittà. In copyright
Kobiety z Irlandzkiego Ruchu Wyzwolenia Kobiet podróżują pociągiem do Belfastu, aby kupić środki antykoncepcyjne w proteście przeciwko prawu, które zabrania importu i sprzedaży środków antykoncepcyjnych w Republice Irlandii, 1971, Ireland's National Television and Radio Broadcaster / RTÉ. In copyright
We Włoszech pigułki antykoncepcyjne były nielegalnie rozprowadzane od 1963 roku. Szacuje się, że do 1968 roku stosowało ją 135 000 kobiet. Jednak reklamowanie pigułki było zabronione: do 1971 roku art. 553 kodeksu karnego z czasów faszystowskich stanowił, że publiczne podżeganie do praktyk przeciwko prokreacji jest nielegalne.
Pomimo powszechnego stosowania pigułki we Włoszech, wciąż potrzebne były kampanie uświadamiające na jej temat, 1967, Sette G, Istituto Luce - Cinecittà. In copyright
Obecnie pigułki antykoncepcyjne, wkładki domaciczne i prezerwatywy są dozwolone w większości krajów. Jednak w niektórych częściach świata nadal istnieją religijne, społeczne, medyczne i kulturowe przyczyny mniejszej dostępności nowoczesnych środków regulacji urodzeń. Co więcej, mimo że wynalezienie pigułki antykoncepcyjnej było dużym krokiem naprzód dla ruchu kobiet, nie powstrzymało to walk o równouprawnienie.
Nielegalne w Hiszpanii do 1978 roku: retrospekcje odnośnie przełomowego produktu z XX wieku z okazji jego 40. urodzin, 2004 TV3 Televisió de Catalunya (TVC). In copyright
Chociaż debata się zmieniła, pigułka pozostaje kontrowersyjna. Zamiast symbolizować wolność wyboru kobiet i mącić tradycyjne i reakcyjne poglądy, tematem dyskusji stał się emancypacyjny charakter pigułki, a także jej możliwe konsekwencje zdrowotne.
Jedna mała pigułka, rewolucja na skalę całego społeczeństwa. Patrząc wstecz na 34 lata stosowania doustnych środków antykoncepcyjnych, 1995, Deutsche Welle. In copyright
Problemy zdrowotne
Poprzednie rozdziały wyjaśniły, że pigułka była przełomowym wynalazkiem XX wieku i że posiada wiele zalet. Oprócz zapobiegania niechcianym ciążom, zmieniła życie milionów kobiet, ponieważ może zmniejszać obfite krwawienia menstruacyjne, ból i regulować miesiączki. W niektórych przypadkach pigułka dwuskładnikowa umożliwia nawet brak występowania miesiączki.
Skuteczność pigułki pod względem zapobiegania ciąży jest obecnie wysoko oceniana i uważana za bezpieczniejszą metodę niż stosunek przerywany, diafragma, śledzenie płodności czy prezerwatywy. Przy stosowaniu tych form antykoncepcji ryzyko zajścia w ciążę wynosi 12-24%. Pigułka przewyższa te metody, obniżając to ryzyko do 6-9%. Wkładki domaciczne, implanty i sterylizacja są uważane za jeszcze bardziej skuteczne metody - ryzyko zajścia w ciążę wynosi zaledwie 1%.
Wkładki domaciczne i implanty ponadto dłużej działają i wymagają uwagi tylko raz na kilka lat - w przypadku sterylizacji jest to charakter trwały. Natomiast pigułkę antykoncepcyjną należy zażywać codziennie.
Para otrzymuje poradę dotyczącą stosowania pigułki; kobieta wyraża nadzieję, że jej partner będzie ją wspierał w codziennej rutynie przyjmowania pigułk, 1978, Belgian Radio-television of the French Community. In copyright
W przypadku zaprzestania stosowania lub przypadkowego niezażycia pigułki, ryzyko zajścia w ciążę natychmiast wzrasta. Pigułka „dzień po” - opracowana pod koniec lat 60. ub.w., ale do kolejnej dekady rzadko stosowana - może stanowić rozwiązanie awaryjne.
Od 22’04” minuty, holenderscy lekarze dyskutują na temat nowo dostępnej „miękkiej” pigułki „dzień po”, 1983, Netherlands Institute for Sound and Vision. In copyright
Oprócz ścisłego przestrzegania rygoru stosowania pigułki, jej stosowanie może wiązać się ze skutkami ubocznymi, zależnymi od stanu zdrowia danej osoby oraz składu pigułki. Kobietom palącym papierosy zaleca się pigułki zawierające tylko progestagen, ponieważ pigułki z estrogenem mogą prowadzić do poważnej choroby. Kobietom, które cierpiały na raka piersi, zakrzepicę lub zawał serca, odradza się również stosowanie pigułki dwuskładnikowej.
Bardziej powszechne skutki uboczne od tych obarczonych wysokim ryzykiem są tymczasowe niedogodności, takie jak bóle głowy, nudności lub zmiany w cyklu menstruacyjnym. Chociaż objawy takie zwykle ustępują po kilku miesiącach, stanowią one przypomnienie, że regulacja urodzeń poprzez antykoncepcję doustną ma silny wpływ na wszystkie aspekty życia kobiety, która ją przyjmuje - od statusu społecznego i okoliczności zawodowych, po samopoczucie emocjonalne i fizyczne.
Kilka kobiet wyznaje, że stosują pigułkę. Dla jednej jest to odmieniające życie wyzwolenie, dla innej metoda odpowiednia tylko dla nielicznych, codzienne kłopoty lub zagrożenie dla zdrowia, 1979 British Broadcasting Corporation. In copyright
Światowa Organizacja Zdrowia posiada bogatą w informacje platformę internetową , na której dostępne są publikacje, wskazówki, wytyczne, statystyki i filmy wideo odnośnie antykoncepcji. To dobry punkt wyjściowy dla każdego, kto chciałby zgłębić informacje na temat planowania rodziny oraz obecnych i przestarzałych metod antykoncepcji.
Film wideo na temat prac WHO nad antykoncepcją i planowaniem rodziny