- Wystawa: Inspiracja naturą
- Rodzime inspiracje
Urodzony w holenderskim Haarlem Jacob van Ruisdael (ok. 1628-1682) zaczął malować już jako mały chłopiec, będąc z pewnością pod dużym wpływem swojego wujka artysty Salomona van Ruysdaela. Podobnie jak Constable, Ruisdael malował głownie pejzaże – jechał w plener, gdzie rysował, przygotowując się do malowania, a obrazy kończył w pracowni.
Charakterystyczną cechą twórczości Ruisdaela, podobnie jak wielu innych XVII-wiecznych holenderskich malarzy, jest płaski holenderski krajobraz z niezmierzonym niebem i niskim horyzontem, co obrazuje Widok na Haarlem od północnego-zachodu z jaśniejącymi polami na pierwszym planie.
Na pierwszym planie widać bielejące w słońcu połacie materiału rozłożone u stóp wydm, nawiązujące do popularnego w Haarlem przemysłu lnianego uzależnionego od jego czystej wody. Na dalszym planie rozciąga się panorama Haarlem z charakterystycznym dachem i iglicą katedry Bavo, która ledwo muska przepastne, rozciągające się ponad nią niebo. Inny obraz Ruisdaela o tej tematyce znajduje się w zbiorach Muzeum Sztuki w Zurychu.
Spadziste i niedostępne góry rozciągające się wzdłuż północnego wybrzeża Norwegii zrobiły ogromne wrażenie na Pederze Balke’u (1804-87), który zobaczył je po raz pierwszy w 1832 roku. Jego Góra Stetind we mgle z 1864 roku ukazuje malutkie ludzkie postacie i żaglówki na tle morza, nieba i strzelistej góry Stetind.
Zestawienie człowieka z wysublimowaną siłą przyrody było często podejmowanym tematem przez artystów epoki romantyzmu, co widać na przykładzie twórczości Caspara Davida Friedricha. Podczas swojego życia Balke wielokrotnie powracał do motywu Stetind i malował wiele podobnych pejzaży: tutaj można obejrzeć więcej tego rodzaju obrazów zaprezentowanych w ramach kampanii Europeana.
Łotewski artysta Vilhelms Purvītis (1872-1945) studiował na Carskiej Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu, kończąc ją z wielkim złotym medalem, następnie wyjechał do Rygi, Spitsbergenu (gdzie uczył się malowania śniegu) i Tallina. W późniejszym czasie był dyrektorem muzeum sztuki w Rydze (dzisiejsze Łotewskie Narodowe Muzeum Sztuki) i członkiem założycielem Łotewskiej Akademii Sztuk Pięknych.
Zima z 1910 roku była wielokrotnie pokazywana na wystawach sztuki łotewskiej za granicą, w miastach takich jak Bruksela, Kowno, Kijów, Luksemburg, Leningrad, Moskwa i Tallin. Połyskujące na wodzie zimowe promienie słońca, podświetlone chmury i zarys dużych drzew na pierwszym planie podkreślają pogodny, romantyczny nastrój. Delikatne koronkowe gałęzie wskazują na wpływ secesji.
Obraz Zima reprezentował Łotwę na wystawie Największe dzieła sztuki europejskiej w 2007 roku poświęconej 50. rocznicy Unii Europejskiej, która odbyła się w rzymskim Palazzo del Quirinale. Wisiał pośród prac światowej sławy artystów, takich jak Tycjan, Dürer, Rodin i Turner.
Węgierski artysta Tivadar Csontváry Kosztka łączył rodzimą kulturę z motywami zagranicznych pejzaży, aby pobudzić emocje dotyczące tożsamości narodowej. Odbywał dalekie podróże, do Paryża, północnej Afryki, południowej Europy i na Bliski Wschód, gdzie w 1907 roku namalował Pielgrzymkę do cedrów w Libanie.
W węgierskiej mitologii ważną rolę odgrywają tysiącletnie cedry. Wybierając ten motyw, Csontváry połączył narodowe tradycje z libańskim krajobrazem. Poza sztuką, swoje wizjonerskie poglądy Csontváry wyrażał w esejach religijnych i autobiograficznych dziennikach.
Nie zarobiłem na swojej sztuce, ponieważ nie dbałem o popularność wśród domokrążców; zamiast tego odciąłem się od świata, udałem się w libańskie góry i malowałem cedry.
Więcej przykładów sztuki Csontváry’ego można zobaczyć tutaj.