- Wystawa: Tradycje i święta w Europie
- Słońce i śpiewy
W wielu europejskich tradycjach lato to czas tańców, śpiewów i świętowania. To czas przebywania na świeżym powietrzu, by cieszyć się ciepłymi dniami i obcować z przyrodą. W lecie obchodzimy jedne z najpiękniejszych tradycji związanych z celebrowaniem bliskości z naturą.
Drzewka majowe
Drzewko majowe (zwane również słupem majowym lub gaikiem) odgrywa centralną rolę podczas letnich świąt i zabaw w wielu regionach Europy, poczynając od krajów nordyckich i Niemiec, po niektóre obszary Czech, Słowenii i Szwajcarii. Istnieje wiele zasad regulujących sposób malowania lub przyozdabiania drzewka majowego, a także to, czy należy ściąć nowe drzewo czy używać tego samego słupa rok po roku.
W Bawarii ta tradycja obrosła rozbudowanymi zwyczajami. Burschen, czyli chłopcy lub nieżonaci młodzi mężczyźni z wioski lub miejscowości, ścinają drzewko 30 kwietnia lub 1 maja i zanoszą je na rynek. Gdy ręcznie wznoszą drzewko majowe, Maibaum, cała społeczność świętuje to wydarzenie przy jedzeniu, piciu i dźwiękach orkiestry dętej. Społeczności z całego regionu rywalizują, czyje drzewko będzie najwyższe — niektóre z nich osiągają ponad 30 metrów wysokości. Burschen pilnują swojego drzewka, ponieważ często zdarza się, że chłopcy z innych miejscowości próbują je ukraść. Jeśli kradzież drzewka majowego się powiedzie, jego prawowici właściciele mogą je wykupić za odpowiednią, wynegocjowaną ilość piwa, które następnie zostaje wspólnie wypite.
Drzewko majowe stanowi również istotny element rozpowszechnionej w Skandynawii, szczególnie w Szwecji, tradycji wznoszenia tzw. „majstång” lub „midsommarstång” w ramach obchodów przesilenia letniego. Dzień przesilenia letniego jest najdłuższym dniem w roku i, obok świąt Bożego Narodzenia, najważniejszym świętem w Szwecji.
Szwedzkie drzewko majowe ma kształt krzyża z dwoma wieńcami zwieszającymi się z jego ramion. Ozdabia się je brzozowymi gałązkami i kwiatami. Po południu członkowie lokalnej społeczności tańczą wokół drzewka w kole, śpiewając przy tym tradycyjne piosenki, na przykład „Små grodorna” („Małe żabki”). Wieczorem kobiety i dzieci, często ubrane w tradycyjne stroje ludowe, plotą wianki z dziko rosnących traw i kwiatów.
To święto ma również swoje tradycyjne menu: marynowany śledź, kwaśna śmietana, szczypiorek, młode ziemniaki, piwo i wódka oraz świeże truskawki. W przeciwieństwie do świąt Bożego Narodzenia, obchodzonych zazwyczaj w domu z rodziną, święto przesilenia letniego spędza się z przyjaciółmi czy wręcz przygodnie spotkanymi osobami w miejscach publicznych.
Więcej o święcie przesilenia letniego w tej galerii
Festas de São João
Święto przesilenia letniego nie jest, naturalnie, obchodzone tylko w Szwecji. W Porto, mieście położonym na północy Portugalii, wieczorem 23 czerwca tysiące ludzi wychodzą na ulice, aby wspólnie świętować. Obchody Festas de São João (wigilia dnia św. Jana) są poświęcone celebrowaniu czasu obfitości i rozkwitu natury.
Uważane przez kościół katolicki za święto pogańskie, Festas de São João zostały później schrystianizowane i poświęcone św. Janowi Chrzcicielowi.
To święto obrosło różnymi tradycjami, w tym zwyczajem uderzania przechodniów po głowie porami. Do innych tradycji należy smaganie przez kobiety mężczyzn po twarzach gałązkami melisy, przejażdżki balonem, skakanie przez ogniska rozpalane w całym mieście, obdarowywanie bliskich i przyjaciół bazylią w doniczkach z dołączonymi wierszami oraz podziwianie fajerwerków nad rzeką Douro.
Panigyria
Święta panigyria są obchodzone w sierpniu, w miastach i wioskach na terenie całego kraju. Te tradycyjne uroczystości są poświęcone świętym greckiego kościoła prawosławnego i patronom różnych wiosek i miejscowości, w związku z czym mają duże znaczenie dla lokalnych społeczności.
Każda wioska na wyspie organizuje własne święto panigyri, połączone ze wspólnym przygotowaniem posiłku, całonocnymi tańcami i piciem wina, rozlewanym za darmo. Do najbardziej znanych należą festyny organizowane na wyspie Ikaria, Tinos oraz Kefalonia.
Na Kefalonii świętuje się „cud węży Matki Boskiej”: lokalni mieszkańcy uważają, że węże pojawiające się w cerkwi i na jej dziedzińcu są gwarancją pomyślności w następnym roku.
Uroczystości odbywające się w Epirze w Grecji kontynentalnej również przyciągają setki ludzi — niemal wyłącznie mężczyzn — tańczących tradycyjny, powolny taniec, tsamiko.