Wystawa
Od narodzin i ślubów po pierwszy dzień w pracy: czy istnieje lepsza okazja do świętowania niż początek czegoś nowego? Wiele sezonowych świąt wyznacza początek nowego rozdziału — najważniejszym z nich jest powitanie magicznego czasu w roku, gdy dni stają się dłuższe, natura ponownie budzi się do życia, zaś nadejście wiosny łagodzi naszą tęsknotę za światłem i ciepłem.
Początek wiosny
W Rumunii, Albanii, Bułgarii, Mołdawii i Grecji obchodzi się święto ciepła i światła nadchodzących wraz z wiosną, nazywane Mărțișor (‘mały marzec’). Głównym elementem tej wielowiekowej tradycji jest martenica: ozdoba, zazwyczaj w postaci bransoletki, wykonana z dwóch nitek włóczki: białej, symbolizującej męską czystość i mądrość, oraz czerwonej, stanowiącej wyraz kobiecej witalności i namiętności.
Martenicę nosi się od pierwszego marca do końca tego miesiąca; można ją zdjąć wcześniej, jeśli zobaczy się pierwszego bociana lub jaskółkę. Po zdjęciu z ręki martenicę wiesza się na drzewach lub kamieniach. W tym drugim przypadku zwierzę znalezione następnego dnia w pobliżu kamienia z martenicą symbolizuje przyszłość jej właściciela: larwy oznaczają sukcesy, mrówki zapowiadają wytężoną pracę, zaś pająki wieszczą zgubę.
## Wielkanoc
Już od czasów starożytnych jajko było powszechnie uważane za symbol wiosny. Tradycja chrześcijańska powiązała symbol nowego życia wyłaniającego się ze skorupki z koncepcją Jezusa powstającego z grobu, czyniąc z jajka symbol świąt Wielkanocy. Zwyczaj ozdabiania jajek sięga XIII r., kiedy jedzenie jajek w czasie Wielkiego Postu było zabronione. Jajka składane przez kury podczas Wielkiego Tygodnia były uważane za wyjątkowe, zbierane i malowane (naturalnymi) barwnikami.
Czekoladowe jajka są znane od ponad 150 lat, jednak głównym symbolem świąt Wielkanocy nieodmiennie pozostają kurze jaja, często w jaskrawych kolorach i pokryte skomplikowanymi malunkami, wzorami tworzonymi techniką batikową lub przy użyciu wosku (ukraińskie pisanki), bądź ozdabiane aplikacjami. Jajka są często umieszczane w wiklinowym koszyku przypominającym ptasie gniazdo lub chowane w różnych zakamarkach do odnalezienia przez dzieci. Do innych tradycji wielkanocnych należy polski zwyczaj święcenia koszyków z jedzeniem (Święconka) lub chorwacka tradycja stukania się jajkami, aż zostanie ostatnia ‘Pisanica’.
ZOBACZ WIĘCEJ: Galeria jajek wielkanocnych, przedstawiająca różne tradycje ozdabiania jaj w całej Europie
Śmigus-Dyngus (lub „lany poniedziałek”) to polski zwyczaj praktykowany w Poniedziałek Wielkanocny, praktykowany już w XIV w. Śmigus-dyngus symbolizuje wiosenne deszcze, przynoszące płodność i oczyszczenie; stanowił również okazję dla chłopców, by okazać swoje zainteresowanie dziewczętom przez wylewanie na nich kubłów wody.
Jeśli dziewczyna nie chciała zostać oblana, mogła się wykupić, darując jajko goniącemu za nią chłopakowi. Mimo przedchrześcijańskich korzeni tej tradycji kościół katolicki upatrywał w niej nawiązań do chrztu i polewania wodą święconą. Śmigus-dyngus jest w dalszym ciągu obchodzony w Polsce, chociaż na mniejszą skalę i głównie podczas rodzinnych wizyt: gości nazywa się wtedy „włóczebnikami”, od słowa „włóczęga”.
Ukończenie szkoły
Sezonowe święta często dotyczą również wydarzeń wyznaczających koniec czegoś. Ukończenie edukacji i rozpoczęcie nowego etapu w życiu jest ważnym wydarzeniem, które zasługuje na uczczenie. W Belgii uczniowie ostatnich klas szkół średnich świętują swoje ostatnie 100 dni w szkole występami, psotami i całonocnymi tańcami w tzw. ‘Honderd Dagen’ lub dzień Chryzostoma. Polskim odpowiednikiem tego zwyczaju jest studniówka, mająca bardziej formalny charakter, przypominający amerykańskie bale maturalne.
Rytuały żałobne
Ostateczne rytuały przejścia wiążą się z ostatnim pożegnaniem zmarłych. Wiele zasadniczych elementów rytuałów żałobnych w Europie ma wspólny pierwiastek, często w postaci zachowań nacechowanych powagą, czuwania, określonych fryzur lub strojów, jednak konkretne zwyczaje mogą się znacząco różnić. Żałobnicy wyznań chrześcijańskich, prawosławia oraz judaizmu tradycyjnie noszą czarne, eleganckie stroje, podczas gdy wyznawcy buddyzmu i hinduizmu ubierają się bardziej swobodnie: buddyści preferują ubrania w ciemnych kolorach, zaś wyznawcy hinduizmu — białe.
Tradycyjnie zmarli są opłakiwani przez rodzinę i przyjaciół, czasem jednak kontraktuje się usługi profesjonalnych żałobników, takich jak płaczki funkcjonujące w prawosławnych społecznościach w Finlandii, Ingrii i północno-wschodniej Rosji.
Tzw.itkijät („płaczki”) oferują wsparcie i pociechę rodzinom zmarłych, recite lamentations zwane lamentami, zachęcające pozostałych żałobników do okazywania smutku. Obecnie w Finlandii działają stowarzyszenia podtrzymujące tę tradycję, mające w swojej ofercie kursy, warsztaty i koncerty poświęcone lamentom żałobnym.
Przypadający po Halloween i dniu Wszystkich Świętych,Dzień Zaduszny jest w wielu krajach Europy dniem, kiedy ludzie wspominają swoich bliskich, którzy odeszli. Udokumentowane dowody takich praktyk sięgają czasów przedchrześcijańskich, jednak oficjalne święto w dniu 2 listopada zostało ustanowione dopiero w XI w. przez Odylona z Cluny.
W wielu kościołach obrządku wschodniego dzień wspominania zmarłych przypada jednak na początku roku, przed rozpoczęciem Wielkiego Postu oraz dniu poprzedzającym Zielone Świątki.
Dzień Zaduszny to dzień poświęcony modlitwie i upamiętnianiu zmarłych; często wiąże się z udziałem we mszy Reqiuem oraz dekorowaniem grobów bliskich kwiatami i zniczami, a także rodzinnymi spotkaniami nad domowym posiłkiem w połączeniu ze wymianą wspomnień.
We Włoszech w Dzień Zaduszny mężczyźni planujący oświadczyny ukrywają pierścionek zaręczynowy w pudełku z ciastkami nazywanymi ‘fave dei morti’ (dosł. „bób umarłych”). Z kolei na Sycylii dzieci tradycyjnie zostawiają tego dnia swoje buty na zewnątrz w nadziei, że zastaną je wypełnione słodyczami i prezentami.