Wystawa
Sztuka secesyjna kwitła w Europie od lat 80. XIX wieku do przedednia I wojny światowej. Był to styl o charakterze uniwersalnym, który miał łączyć sztuki piękne i użytkowe, by stworzyć Gesamtkunstwerk („dzieło totalne”). Jego eleganckimi roślinnymi motywami inspirowano się powszechnie, począwszy od mebli, po ilustracje książkowe.
Secesja była obecna wszędzie – na europejskich dworcach kolejowych, w herbaciarniach i wielobranżowych domach handlowych. Panowała zarówno w sferze publicznej, jak i prywatnej. Secesja kwitła w okresie gwałtownych zmian społecznych i technologicznych w Europie w związku z rozpowszechnieniem industrializacji, masowej produkcji i urbanizacji.
Dziś styl secesji można rozpoznać po charakterystycznych płynnych liniach, roślinnych motywach, geometrycznych formach i wykorzystaniu symboliki. Jak jednak kształtował się ten styl i kim byli jego główni propagatorzy?
Korzenie secesji sięgają ruchu artystycznego Arts and Crafts, który rozwinął się w Anglii w drugiej połowie XIX wieku. Arts and Crafts często postrzega się jako odpowiedź na postępującą industrializację i rozwój produkcji fabrycznej w Europie na masową skalę kosztem tradycyjnego rzemiosła.
Założenia ruchu zdefiniował William Morris (1834-1896), angielski pisarz, projektant, architekt i socjalista. Morris odrzucił tandetną jakość produkcji i nieludzkie aspekty wiktoriańskiego kapitalizmu, zwracając się w stronę średniowiecznych wartości społecznych. Propagowane przez niego ideały tradycyjnego rzemieślnictwa i wykorzystanie stylizowanych form kwiatowych i roślinnych stały się inspiracją dla wielu secesyjnych artystów.
Nie miej w domu niczego, czego nie uważasz za przydatne lub piękne.
Nazwa Art Nouveau po raz pierwszy pojawiła się w belgijskim piśmie L’Art Moderne w 1884 r. w odniesieniu do grupy popierających reformy rzeźbiarzy, projektantów i malarzy – Les XX (lub Les Vingts). Wśród jej członków założycieli byli James Ensor (1860-1949) and Théo van Rysselberghe (1862-1926). Duch nowego ruchu szybko rozprzestrzenił się po Europie, a jego nazwa została wkrótce przetłumaczona na wiele języków, otrzymując, między innymi, brzmienie Jugendstil, Modernismo, Secesja, Stile Floreale.
Od samego początku artyści tworzący w stylu secesji opowiadali się za połączeniem wszystkich sztuk i występowali przeciwko dyskryminacji tak zwanych mniej ważnych sztuk ozdobnych w stosunku do sztuk pięknych (malarstwa i rzeźby). Secesyjni artyści dążyli do wtopienia sztuki w codzienne życie, tworząc piękne przedmioty, by podnieść jakość życia.
Podobnie jak w przypadku ruchu Arts and Crafts, w okresie secesji utrzymywano, że wartości estetyczne należy łączyć z wysoką jakością wykonania, a dzieła sztuki powinny być zarówno piękne, jak i funkcjonalne. W odniesieniu do wzornictwa meblowego, srebra stołowego, architektury, malarstwa, grafiki, biżuterii, mody i wyrobów szklanych granice pomiędzy sztukami pięknymi i użytkowymi zatarły się.