- Tentoonstelling: Het leven in beweging
- Het digitale tijdperk
Van analoog naar digitaal
Tijdens de jaren 1990 en 2000 maakten verschillende digitale mediatechnologieën en -platforms hun intrede. Er kwamen geavanceerde persoonlijke computers voor thuisgebruik, het World Wide Web, digitale fotocamera’s, CD-ROMS, DVDs, geheugenchips, LCD touchscreens, laptops, tablets en smartphones.
De eerste digitale camcorders werden door Sony, Panasonic en Hitachi tijdens de Internationale Funkausstellung (IFA) gepresenteerd in Berlijn in 1995. Terwijl analoge videosystemen een continu signaal verwerken, converteren digitale videosystemen het analoge signaal naar digitale data.
Verschillende digitale videoformaten: Digital8, Mini DV, MicroMV.
Het Digital Video (DV) systeem - soms ook Digital Video Cassette (DVC) genoemd - werd begin jaren 1990 ontwikkeld door een samenwerking tussen Sony, Panasonic, Thompson en Philips en andere fabrikanten, met de intentie een digitale videostandaard te creëren.
DV bood een hogere beeldresolutie dan analoge videosystemen en was minder gevoelig voor stof en andere externe invloeden. Het belangrijkste voordeel was dat het gebruikers de mogelijkheid gaf kopieën van video-opnamen te maken zonder zichtbaar kwaliteitsverlies. Het werd hierdoor ook gemakkelijker om zelfgemaakte video's te delen. Daarnaast verbeterde de praktijk van videomontage. Vermindering van beeld- en geluidskwaliteit werd gezien als een van de grootste beperkingen van video als amateurmedium. Door de digitale videocamera direct aan te sluiten op de personal computer konden videoamateurs hun materiaal digitaal bewerken.
Een Panasonic PV-GS15 camcorder uit 2004, die gebruikmaakt van MiniDV videotapes als opnamemedium. Bron: Internet Archive
Bruiloftsvideo uit 2005, gemaakt op DVD.
De eerste digitale videosystemen voor de consument, zoals MiniDV en Digital8, maakten nog steeds gebruik van magnetische tape. Andere digitale video opname systemen, zoals DVD camcorders, maakten gebruik van optische schijven. Eind jaren 1990 doken de eerste camcorders met een memory chip als geheugenmedium op. Hitachi’s MPEG Camera, uitgebracht in 1997, kon een digitale video opname van 30 minuten maken op basis van een 400MB capaciteit (de gemiddelde capaciteit van de harde schijf van een personal computer in die tijd).
De overgang van magnetische tape naar memory chips als dragers ging hand in hand met de trends om apparaten kleiner te maken en functies samen te voegen. Dit leidde uiteindelijk tot de introductie van de mobiele telefoon als een amateuropnamemedium.
Van privé naar publiek
De eerste mobiele telefoon met een geïntegreerde digitale camera werd in 1997 ontwikkeld door de Zwitserse uitvinder Philippe Kahn. Hij probeerde een reguliere digitale camera, een laptop en een telefoon aan te sluiten op de bedrading van een auto luidspreker om zo een digitale foto te maken van zijn pasgeboren baby en deze direct via het internet te delen met zijn familie en vrienden.
De korte film 1997: Birth of the Camera Phone, geregisseerd door Johnathan Green in 2017, vertelt het verhaal van Philippe Kahn's uitvinding. Bron: San Francisco Museum of Modern Art
Ongeveer tien jaar later, in april 2007, lanceerde Apple de iPhone, een van de eerste cameratelefoons met een directe internetverbinding. Het maken van foto’s en deze online delen werd al gauw een gebruikelijke praktijk in de 21ste eeuw. De iPhone 3GS, gelanceerd in juni 2009, was de eerste iPhone met een standaard inbegrepen video-opnamefunctie. Naast de mogelijkheid om digitaal video’s op te nemen in HD kwaliteit (720 x 576 pixels), kon het ze ook direct uploaden naar videoplatforms zoals YouTube.
De Apple iPhone 3GS.
Met de nieuwe mobiele mogelijkheden voor het maken van digitale video’s en de opkomst van sociale media platforms zoals YouTube, Facebook en Instagram, beperkte het vertonen van amateuropnamen zich niet langer tot het privé domein.
Het World Wide Web heeft het mogelijk gemaakt om zelfgemaakte video’s te delen met een potentieel wereldwijd publiek. Amateurs en familieleden kunnen gezamenlijk naar video’s kijken en deze zelfs samen opnemen zonder de noodzaak zich in dezelfde ruimte te begeven, zoals de woonkamer of filmclub. Deze vervaging van grenzen tussen privé en publiek is een belangrijk kenmerk geworden van het amateurfilmen in het digitale tijdperk.
Dus, de volgende keer dat je een video met je smartphone maakt en deelt met familie en vrienden, besef dan eens hoe ver we zijn gekomen van Lumière's eerste familiefilm Le Repas de Bébé meer dan 100 jaar geleden!
Portret van Lotte, 0 tot 20 jaar, een time-lapse video gemaakt door Nederlands filmmaker Frans Hofmeester waarin hij het opgroeien van zijn dochter vastlegt. Bron: YouTube
Digitale video die een diner op afstand tijdens de Corona-pandemie tussen vrienden documenteert in 2020. Bron: Valentine Kuypers/Nederlands Instituut voor Beeld & Geluid