Ιστορία

Melitta Bentz - η γυναίκα που εφηύρε το φίλτρο καφέ

ασπρόμαυρο πορτρέτο φωτογραφίας της Melitta Bentz

Μάθετε πώς μια νοικοκυρά από τη Δρέσδη έφερε επανάσταση στον τρόπο που πίνουμε καφέ

με
Aleksandra Strzelichowska (ανοίγει σε νέο παράθυρο) (Europeana Foundation)

Εάν είστε λάτρης του καφέ, πιθανότατα έχετε δοκιμάσει καφέ φίλτρου. Οι λάτρεις αυτού του τρόπου παρασκευής καφέ τον εκτιμούν για την ξεκάθαρη, διαυγή και σταθερή γεύση του. Φτιάξτε ένα ωραίο φλιτζάνι καφέ και διαβάστε την ιστορία της εφευρέτριας του φίλτρου καφέ Melitta Bentz. Πρόκειται για μια ιστορία επιμονής, επίλυσης προβλημάτων, αλλά και γυναικείας επιχειρηματικότητας στις αρχές του 20ου αιώνα.

Μια αναζήτηση για ένα πιο απολαυστικό φλιτζάνι καφέ

Η Μελίττα Μπεντζ (Amalie Auguste Melitta Liebscher) γεννήθηκε στις 31 Ιανουαρίου 1873 στη Δρέσδη και προερχόταν από οικογένεια επιχειρηματιών. Ο πατέρας της ήταν εκδότης και βιβλιοπώλης, και οι παππούδες της είχαν ένα ζυθοποιείο.

ασπρόμαυρη φωτογραφία πορτρέτου της Melitta και του Hugo Bentz

Στα τέλη της δεκαετίας του 1890, ερωτεύτηκε και παντρεύτηκε τον Γιοχάνες Μπεντζ (Johannes Emil Hugo Bentz), ιδιοκτήτη μικρής επιχείρησης. Δε γνωρίζουμε πολλά για την εκπαίδευσή της. Ήταν νοικοκυρά, διαχειριζόταν το σπίτι και φρόντιζε τον άντρα της και τα παιδιά τους. Είχαν δύο γιους, το Γουίλι και το Χορστ, και μια κόρη, τη Χέρτα.

Γνωρίζουμε επίσης ότι η Μελίττα ξεκινούσε τη μέρα της με ένα φλιτζάνι καφέ, που της άφηνε όμως μια πικρή γεύση στα χείλη της και κόκκους καφέ στο στόμα της. Οι καθιερωμένες μέθοδοι παρασκευής στην εποχή της γίνονταν με καφετιέρες από πορσελάνη ή με φίλτρα υφάσματος. Αυτές οι μέθοδοι παρήγαγαν καφέ με τρόπο που συχνά κατέληγε με κόκκους στο φλυτζάνι. Ήταν μια κοινή εμπειρία που αποδέχτηκε ο υπόλοιπος κόσμος — αλλά όχι η Μελίττα.

έγχρωμη φωτογραφία ενός πράσινου κεραμικού φίλτρου καφέ

Ήταν πεπεισμένη πως υπήρχε τρόπος να δημιουργηθεί ένα διαυγές και γευστικό φλιτζάνι καφέ. Αποφάσισε λοιπόν να τον βρει. Έτσι ξεκίνησε την αναζήτηση για ένα πιο απολαυστικό φλιτζάνι καφέ μέσα από πειράματα και επαναλήψεις, δοκιμάζοντας όλα τα είδη υλικών και τεχνικών. Μια μέρα, βρήκε μια λύση που παρήγαγε ένα διαυγές και εύγευστο αποτέλεσμα.

Από ένα σχολικό σημειωματάριο σε ένα δελτίο καταχώρησης πατέντας

Το υλικό που βοήθησε τη Melitta Bentz να αποκτήσει ένα καφέ χωρίς σωματίδια ήταν απορροφητικό χαρτί, από το σχολικό σημειωματάριο του μεγαλύτερου γιου της. Τρύπησε τρύπες στον πάτο μιας κατσαρόλας από ορείχαλκο και έβαλε το χαρτί από πάνω της. Έμεινε ευχαριστημένη με τη γεύση του καφέ που έφτιαξε με αυτόν τον τρόπο.

έγχρωμη φωτογραφία ασημένιου μεταλλικού φίλτρου καφέ αποτυπωμένης με λέξεις «Original Melitta»

Έδειξε την ανακάλυψή της στις φίλες της. Παίρνοντας θάρρος από τον ενθουσιασμό τους και έχοντας αντιληφθεί τις μεγάλες δυνατότητες της ιδέας της, αποφάσισε να φέρει την εφεύρεσή της στην αγορά και κατέθεσε αίτηση για καταχώρηση πατέντας.

Στις 20 Ιουνίου 1908, το Αυτοκρατορικό Γραφείο Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας τής χορήγησε αποκλειστικότητα επί του προϊόντος για το στρογγυλό φίλτρο της με προκατασκευασμένο χαρτί φίλτρου. Το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας δημοσιεύθηκε επίσημα στο «Patentblatt» (δελτίο καταχώρησης πατέντας) τον Ιούλιο του 1908.

έγχρωμη φωτογραφία ενός κόκκινου και πράσινου κουτιού φίλτρου καφέ
έγχρωμη φωτογραφία φίλτρων καφέ σε πράσινο και κίτρινο κουτί

Αναπτύσσοντας μια ακμάζουσα οικογενειακή επιχείρηση

Η Melitta ξεκίνησε την εταιρεία της «M. Bentz» σε ένα δωμάτιο του οικογενειακού διαμερίσματος με αρχικό κεφάλαιο 72 πέννες. Ο σύζυγος και οι γιοι της Μελίττα ήταν οι πρώτοι υπάλληλοι της εταιρείας.

Η επιχείρηση άνθησε και μέσα σε λίγα χρόνια έλαβε χρυσό μετάλλιο στη Διεθνή Έκθεση Υγιεινής στη Δρέσδη. Το διαμέρισμα έγινε πολύ μικρό για την ακμάζουσα εταιρεία. Μεταφέρθηκε σε νέα κεντρικά γραφεία στη Δρέσδη και άρχισε να προσλαμβάνει υπαλλήλους πέρα από τα μέλη της οικογένειας.

έγχρωμη αφίσα, με μεγάλη απεικόνιση ματιών σε σκούρο μπλε φόντο και λέξεις «INTERNATIONALE HYGIENE-AUSSTELLUNG DRESDEN» ενάντια σε σκούρες πράσινες στήλες

Κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, το χαρτί έγινε ένα σπάνιο εμπόρευμα και η εισαγωγή κόκκων καφέ απαγορεύτηκε από τη γερμανική κυβέρνηση. Η παραγωγή φίλτρων έπρεπε να τεθεί σε αναμονή: Η Μελίττα αποφάσισε να ξεκινήσει την παραγωγή χαρτοκιβωτίων προκειμένου να επιβιώσει. Διηύθυνε την επιχείρηση μόνη της, καθώς ο σύζυγός της κλήθηκε στο καθήκον.

έγχρωμη απεικόνιση, κουτί προϊόντος σε πράσινο και κίτρινο κύκλο με κείμενο στα γερμανικά

Όταν τελείωσε ο πόλεμος, η παραγωγή φίλτρων συνεχίστηκε και η εταιρεία άρχισε να επεκτείνεται γρήγορα και πάλι. Το 1925, η Melitta ξεκίνησε την χαρακτηριστική πλέον κόκκινη και πράσινη συσκευασία για να κάνει τη μάρκα πιο εύκολα αναγνωρίσιμη και να προστατευτεί από τους πολυάριθμους αντιγραφείς. Στη δεκαετία του 1930, η ιδιοκτησία της εταιρείας μεταβιβάστηκε στους δύο γιους της Μελίττα.

έγχρωμη διαφήμιση για φίλτρα Melitta που απεικονίζουν μια καφετιέρα που ρίχνει

Σήμερα, εξακολουθεί να είναι μια οικογενειακή επιχείρηση. Με την πάροδο του χρόνου, έχει γίνει μια παγκόσμια εταιρεία — όλα αυτά χάρη στα πειράματα της Melitta Bentz.