Έκθεση
Καθ’ όλη τη διάρκεια της ιστορίας του, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αγωνίζεται για την υπεράσπιση και την προώθηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Πολλές είναι οι πολιτικές πρωτοβουλίες που έχει αναλάβει στον τομέα αυτό, ενώ κατέβαλε προσπάθειες, μεταξύ άλλων, προκειμένου η Ευρωπαϊκή Κοινότητα να προσχωρήσει στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Για το Κοινοβούλιο, η προσχώρηση έχει ως αποτέλεσμα να λαμβάνονται υπόψη όλα τα δικαιώματα —αστικά, πολιτικά, οικονομικά και κοινωνικά— των πολιτών των κρατών μελών της Κοινότητας.
Ήδη από το 1975, το Κοινοβούλιο εκφράζει τη δυσαρέσκειά του για την απουσία αναφοράς στα ανθρώπινα δικαιώματα από τις ιδρυτικές συνθήκες των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, των οποίων η στόχευση ήταν κυρίως οικονομική. Εγκρίνει, επομένως, ψήφισμα, στο οποίο τονίζεται η ανάγκη να αποκτήσει η μελλοντική Ευρωπαϊκή Ένωση δικό της χάρτη θεμελιωδών δικαιωμάτων. Για τους ευρωβουλευτές, με τον τρόπο αυτό επιβεβαιώνεται η πολιτική στόχευση της οικοδόμησης μιας ενωμένης Ευρώπης. Δύο χρόνια μετά, χάρη στις προσπάθειες των βουλευτών, οι Πρόεδροι του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής υπογράφουν στο Λουξεμβούργο μια δήλωση με την οποία δεσμεύονται από κοινού και εκ μέρους των θεσμικών τους οργάνων να σέβονται τα θεμελιώδη δικαιώματα.
Στη συνέχεια, το 1984, το Κοινοβούλιο εγκρίνει με ευρύτατη πλειοψηφία το σχέδιο της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (σχέδιο Spinelli). Το σχέδιο προβλέπει ότι εντός πέντε ετών η Κοινότητα θα εγκρίνει διακήρυξη για τα θεμελιώδη δικαιώματα. Αρκετά συχνά, το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων ενώνει τη φωνή του με αυτή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Σύμφωνα με τη νομολογία του Δικαστηρίου, το κοινοτικό δίκαιο οφείλει να προστατεύει τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Η Ενιαία Ευρωπαϊκή Πράξη, σε ισχύ από την 1η Ιουλίου 1987, υπενθυμίζει τη δέσμευση των κρατών μελών να προωθούν από κοινού τη δημοκρατία, με βάση θεμελιώδη δικαιώματα όπως η ελευθερία, η ισότητα και η κοινωνική δικαιοσύνη. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο επιθυμεί ωστόσο να προχωρήσει ένα βήμα παραπέρα, εκφράζοντας την πεποίθηση ότι ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τη νομιμοποίηση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας. Για τον λόγο αυτό εγκρίνει, στις 12 Απριλίου 1989, μια Διακήρυξη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων και Ελευθεριών και καλεί τους πολίτες να τη στηρίξουν στην πράξη. Η προστασία του περιβάλλοντος και ορισμένα νέα κοινωνικά δικαιώματα (δικαίωμα στην κοινωνική προστασία, στην εκπαίδευση, προστασία των καταναλωτών κ.λπ.) κάνουν τότε για πρώτη φορά την εμφάνισή τους μεταξύ των δικαιωμάτων που το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δηλώνει έτοιμο να προασπίσει. Μολονότι το κείμενο αυτό συνιστά σημαντική πρόοδο, και παρά τις διευκρινίσεις που θα παράσχουν στο μεταξύ οι συνθήκες του Μάαστριχτ και του Άμστερνταμ, οι ευρωβουλευτές θα χρειαστεί να περιμένουν μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1990 προκειμένου να εισακουστούν οι εκκλήσεις τους.